Parkstad Leusden
Parkstad Leusden is het eerste echte woonpark in Nederland. Veelbetekenend is dat de recente Bosatlas (blz. 333) dit woonpark als enig voorbeeld opgenomen heeft, en dat de wijk in 2011 onmiskenbaar in beeld kwam in het TV-programma 'Nederland van Boven'. Als oprichter en directeur van Eurowoningen heeft Drs. J. Poot dit woonpark in de tweede helft van de zestiger jaren van de vorige eeuw gesticht. Indertijd heeft wat thans VROM heet dit tot voorbeeld voor buitenlandse stedenbouwkundigen aangewezen. In 2005 kreeg het park de Jantje Beton-prijs toegekend als meest kindvriendelijke woonwijk in Nederland.
Jan Poot aan het woord over zijn Parkstad Leusden:
"Hoewel bijna 40 jaar oud is Parkstad Leusden dus zo gezien nog steeds de beste woonwijk in Nederland. Uniek is bovendien dat de bewoners regelmatig het bestaan van hun woonpark vieren, eerst hun 10- daarna hun 25- en in 2005 hun 35-jarig bestaan, waarvoor ik op dringend verzoek van de bewoners uit Zwitserland overgekomen ben.
Het woonpark telt ca. 500 drive-in woningen rondom pleinen, bestaat voor meer dan twee derde uit groen en water. Daarin ligt een eigen zwembad bestaande uit 3 baden, resp. voor geoefenden, beginners en peuters met bovendien een uitgestrekte ligweide. Voorts een eigen tennisbaan en een Robinson Crusoe-eiland. Al deze voorzieningen zijn tezamen met het park eigendom van en in beheer bij de bewoners.
Daarvoor heb ik een speciale groenstichting opgericht. De beheerskosten bedroegen in 1970 slechts ƒ 35 per maand, evenveel als de kosten voor het schoonhouden van de trappenhuizen en de portiekverlichting van de flats in de Bijlmermeer van dezelfde leeftijd. Een groot gedeelte daarvan moest overigens reeds afgebroken worden.
De gemeente Leusden heeft medio 1960, destijds ongebruikelijk, aan Eurowoningen plein pouvoir gegeven om zelf het stedebouwkundig plan voor haar woonpark op te stellen. Als president directeur heb ik daartoe een team van bekwame deskundigen gevormd. Leden waren de stedenbouwkundige Daan Zuiderhoek, een landschapsarchitect wiens naam mij niet te binnen wil schieten, de architect Henk Klunder, technisch directeur van Van Gendt’s Aannemingsbedrijf Arend de Winter; wethouder Bijleveld van Leusden; tenslotte Bob van Tol, technisch directeur van Eurowoningen als coördinator. Als opdrachtgever verzorgde Eurowoningen bovendien de financiering en de verkoop, droeg dus voor 100% het financiële risico. De details overlatend aan de deskundigen, heb ik mij beperkt tot het aangeven van de hoofdzaken met de volgende richtlijnen:
1. Een woonpark als woonwijk met daarin minstens twee derde groen en water.
2. Pleinen, waarop de kinderen veilig kunnen spelen, met beperkt dus geen doorgaand verkeer.
3. Honderd procent eengezinshuizen, met maximale privacy waar binnen plaats is voor 2 auto’s, daarbuiten nog voor 1 auto. Dat werden dus drive-in woningen met wonen op de eerste verdieping, zodoende prachtig ongestoord uitzicht op eigen tuin en park.
4. Eigen verantwoordelijkheid en inschakeling van de bewoners via parkmanagement c.q. een groenstichting.
Reeds bij het gereedkomen van de eerste 120 woningen heeft Eurowoningen volwassen bomen geplant. Binnen 20 jaar zag men door de bomen de woningen niet meer. Hoewel oorspronkelijk weiland is hier dus werkelijk sprake van wonen tussen de bomen. Binnen 4 maanden waren de eerste 4 woningen van een serie van 120 woningen gereed en zelfs als modelwoning ingericht. Elke verdieping was anders ingericht, zodat kopers de keuze hadden uit veel mogelijkheden.
Eurowoningen heeft kort daarna een tweede woonpark in Doorwerth in de gemeente Renkum gesticht en daarbij het gemeentelijk stedenbouwkundige plan van de bekende stedenbouwkundige Prof. Samuel van Embden grondig gewijzigd. Dat bestond voor 100% uit ca. 1.000 flats, heel saai en traditioneel in lange lijnen evenwijdig aan elkaar. Het bos daartussen moest daarvoor gekapt worden. Eurowoningen heeft dat omgezet in 1.500 woningen waarvan 1.000 appartementen met ruime woonbalkons en 500 eengezinswoningen. Daartussen bestaan grote verschillen zowel in omvang als indeling. Dat is te danken aan het feit dat sommige eengezinshuizen als het ware een hap nemen uit de aangrenzende woning, welke daardoor minder kamers heeft dan haar voorganger. Nog groter zijn de verspringende woningen met 3 in plaats van 2 verdiepingen eveneens met balkons aan de voor- en achterkant. Er is dus een grote variatie zowel in aantal kamers als indeling. De achterzijde van de woningen grenst aan het bos. Aan de voorzijde zijn er carports aan een ruim plein.
Tenslotte heeft Bouwfonds Nederlandse Gemeenten eigenaar van een grondstuk in Enschede met een capaciteit van 1.000 woningen, geen gebiedsontwikkelaar en dus zonder ervaring met woonparken, Eurowoningen uitgenodigd als partner. Resultaat van deze joint venture was Park Stokhorst. Bij deze 3 woonparken is het in Nederland gebleven. Leusden was baanbrekend en is model zowel voor het skistation Valmorel als voor Chipshol Park- Rijk (300.000 m² bvo) bij Schiphol."
