Chipshol, hoe zat het ook alweer?
Als de informatie op deze website één ding duidelijk maakt, is het wel dat de 'Chipshol-zaak' ingewikkeld is. In feit gaat het niet om één zaak maar om een complex geheel van zaken waarbij een particuliere gebiedsontwikkelingsmaatschappij centraal staat... die al zo'n twee decennia op alle mogelijke manieren tegenwerking heeft ervaren door de luchthaven Schiphol (vastgoedconcurrent), de Staat (eigenaar van Schiphol), Luchtverkeersleiding Nederland en diverse andere Schiphol-welgezinde partijen. De effecten van die tegenwerking hebben betrekking op alle ontwikkelingsplannen van Chipshol: het gerealiseerde Chipshol Park-Rijk, de met dubieuze procedures tegengehouden bebouwing van het Groenenberg-terrein (een beoogd logistiek bedrijvenpark) en de realisatie van een prestigieuze Airport City in Badhoevedorp-Zuid. Zelfs een milieuvriendelijk openbaarvervoersysteem waarvoor Chipshol baanbrekend werk heeft verricht, is er op Schiphol nooit gekomen (wel op Londen Heathrow, intussen). Of dat allemaal nog niet verontrustend genoeg is, gebeuren er ook in de rechterlijke macht vreemde dingen die herhaaldelijk tot opmerkelijke, voor Chipshol zeer schadelijke resultaten hebben geleid.
RTV Noord-Holland vatte op 22 november 2010 de zaak eens bondig samen, ter illustratie van de op dat moment voortgaande getuigenverhoren van een aantal prominente rechters, waaronder rechter Westenberg tegen wie inmiddels een strafrechtelijk onderzoek loopt wegens meineed en valsheid in geschrifte in 'de Chipshol-zaak'. Een overzichtelijk stuk dat een goed beeld geeft van de affaire Chipshol sinds de jaren '80.
Het had zo mooi kunnen zijn als Jan Poot zijn zin had gekregen. Midden jaren tachtig had hij een heuse luchtvaartstad bedacht, tussen Badhoevedorp en Schiphol. Met kantoren, winkels, appartementen, hotels en zelfs een museum. En allemaal met elkaar verbonden via een futuristische monorail. Maar de droom viel al snel in duigen en sindsdien lijkt Poots investeringsmaatschappij Chipshol te grossieren in rechtszaken.
Jan Poot kwam in de jaren tachtig op het idee voor zijn luchtvaartstad na een bezoek aan de Verenigde Staten. Wat daar bij de luchthaven van Atlanta was ontstaan, moest ook kunnen in de Hollandse polder. Een heuse stad die optimaal gebruik maakte van de naastgelegen luchthaven en de bijbehorende infrastructuur. Een goede plek had hij ook al: naast Badhoevedorp, in de driehoek tussen de snelwegen A4, A5 en A9.
Poot richtte met compaan Harry van Andel de investeringsmaatschappij Chipshol op. Omdat ze pioniers waren, konden ze relatief goedkoop landbouwgrond kopen in het gebied. Tot ze een terrein bezaten van zo'n 600 hectare. Maar al snel werd ook bij anderen duidelijk dat de grond eigenlijk heel veel waard was. Schiphol wilde zelf ook graag grond opkopen om te ontwikkelen.
Ruzie
Het eerste probleem voor Chipshol was daarmee geboren. De grond steeg zo hard in waarde dat de aandeelhouders ruzie kregen. De familie Poot wilde de grond houden en ontwikkelen. Mede-aandeelhouder Harry van Andel wilde de grond doorverkopen aan Schiphol en zo een snelle winst opstrijken.
Het liep uiteindelijk uit op een rechtszaak, waarbij rechter Hans Westenberg van de rechtbank in Haarlem oordeelde in het voordeel van Van Andel. Westenberg gaf Van Andel alle zeggenschap over Chipshol, en dus ook het recht de grond te verkopen.
Hoger beroep
Jan Poot liet het er niet bij zitten. En in hoger beroep kreeg hij gelijk. Het oordeel van Westenberg werd teruggedraaid. Maar toen had Van Andel al een deel van de grond aan Schiphol verkocht. Er volgde een schikking tussen Van Andel en Poot, waarbij ze de resterende grond verdeelden. Chipshol werd weer van Poot, maar heeft van de oorspronkelijke 600 hectare nog ongeveer 150 hectare grond over.
Daarmee is de kous nog niet af. Voor de familie Poot staat vast dat rechter Westenberg partijdig was. Een vriend van Van Andel, rechter Pieter Kalbfleisch, zou Westenberg namens Van Andel hebben gevraagd een oordeel te vellen in de zaak. Vanwege deze beschuldiging zou Westenberg eerder met pensioen zijn gegaan. Westenberg moet zich nu voor de rechtbank in Utrecht verantwoorden voor mogelijke belangenverstrengeling.
Groenenbergterrein
Chipshol heeft nog twee stukken grond in de regio Schiphol. Eén daarvan is het zogeheten Groenenbergterrein langs de Aalsmeerbaan. De projectontwikklaar wilde hier een bedrijventerrein bouwen. Schiphol verhinderde dit, door zich te beroepen op veiligheidseisen. Bouwen zo dicht bij de Aalsmeerbaan zou niet zijn toegestaan.
Chipshol vocht ook dit besluit aan en kreeg gelijk. Maar meteen daarop reserveerde de Staat het gebied voor een eventuele aanleg van een nieuwe startbaan. En daarmee werd de grond waardeloos.
Drie rechters van de rechtbank in Haarlem waren enkele jaren met de zaak bezig. Uiteindelijk oordeelden ze dat Chipshol was benadeeld en recht had op een schadevergoeding. Maar vlak vóór de rechters hun slotuitspraak zouden doen, en bekend zouden maken op hoeveel schadevergoeding Chipshol recht had, werden de rechters vervangen. Chipshol had 100 miljoen euro schadevergoeding geëist. De nieuwe rechters kenden 16 miljoen toe.
Loer
Ook hier laten vader en zoon Poot het er niet bij zitten. Opnieuw hebben ze het gevoel dat hen een loer is gedraaid. Ze zijn een zaak begonnen voor de rechtbank in Amsterdam. Die oordeelt nu dat een aantal rechters gehoord mag worden over hoe de rechterswissel tot stand is gekomen. De Haarlemse rechtbankpresident heeft steeds gezegd dat de wissel routine was. Dat mag hij van de rechtbank in Amsterdam nog eens komen uitleggen.
A9
Ondertussen is het land van Chipshol bij Badhoevedorp nog steeds onbebouwd. De misschien wel duurste grond van Nederland wordt verpacht aan boeren, die er aardappelen verbouwen.
En het nieuwste confluict dient zich hier alweer aan. De A9 loopt nu nog dwars door Badhoevedorp, maar zal worden verlegd buiten de bebouwde kom, aan de kant van Schiphol. De luchthaven en de overheid willen graag dat de weg zo dicht mogelijk bij de bebouwde kom wordt aangelegd. Die grond is van Chipshol. Poot wil graag dat de weg een stuk dichter bij de luchthaven komt; op grond die indertijd door Van Andel aan Schiphol is verkocht.
