Als de dood voor Gerlach
In december 2004 werd Marike van Lier Lels, operationeel directeur van Schiphol, de wacht aangezegd. De Volkskrant reconstrueerde destijds hoe zij de deur uit werd gewerkt. Van Lier Lels kreeg van Jan Kalff (voorzitter raad van commissarissen) volkomen onverwacht te horen dat zij niet voldeed. Schiphol-medewerkers vertelden De Volkskrant dat hun baas Cerfontaine niet van tegenspraak houdt en vooral géén ondernemer is. En wat zegt drie jaar later Ivo de Graaf (voormalig hoofd vracht en óók vertrokken) in het blad PM: “Mensen zijn als de dood voor Gerlach. Zijn manier van optreden schrikt veel mensen af.”
De ondernemende Van Lier Lels ging destijds af door de zijdeur en zwijgt tot op de dag van vandaag over het hoe en waarom van haar plotselinge vertrek. Een zwijgen waarvoor, zo lijkt het, het Schiphol-establishment flink in de buidel heeft getast. De Volkskrant meldde dat Van Lier Lels binnen de Schiphol-directie het debat aan ging en dus ook vraagtekens plaatste bij de vaak met veel poeha omgeven projecten van Grote Gerlach, die zich vooral omringt met medestanders. De door ego en emo gedreven baas was daar niet van gediend en mobiliseerde zijn netwerk om Van Lier Lels te lozen.
Tomeloze expansiedrang
PM, een vakblad voor mensen in de publieke sector, belichtte onlangs de twijfels rond de naar het nu lijkt gestrande Schiphol-beursgang. PM: “De gevolgen van een beursgang zijn diffuus, behalve dan voor het inkomen van topman Cerfontaine. Zaken als veiligheid en toezicht staan door de tomeloze expansiedrang van de luchthaven steeds meer onder druk, zeggen ingewijden.”
Het bijzondere van het PM-verhaal is dat die ingewijden dit keer eindelijk eens met naam en toenaam genoemd worden. Dat is als het om Schiphol gaat (helaas) tamelijk bijzonder. Het gebeurt zelden of nooit dat iemand vertelt hoe het er wérkelijk toegaat. Zo’n iemand is Ivo de Graaf, die vertelt dat bij Schiphol de nadruk te sterk op commerciële belangen is komen te liggen. Voorbeeld: “In 2002 waren de rioolbuizen onder de Buitenveldertbaan compleet doorgescheurd. Dat kan enorme complicaties tot gevolg hebben. Dat zou een organisatie toch aan het denken moeten zetten. Maar hemel en aarde moesten worden bewogen om het onder de aandacht te krijgen.”
Dik betaalde zwijgers
In de Schiphol-top zitten volgens De Graaf geen mensen met een technische achtergrond. De directie kent ‘verbazingwekkend’ weinig laagdrempeligheid, vooral door het optreden van Cerfontaine voor wie velen als de dood zijn. “Hij kan heel hard zijn. Heel veel van die politieke dieren die in de eerste schil om hem heen zitten, kunnen daar niet tegen. Ze genieten heel dikke salarissen, maar gaan het gesprek niet met hem aan.”
Nog ruim een jaar en dan is Cerfontaine weg bij Schiphol. De politieke dieren om hem heen zullen er tot die tijd waarschijnlijk het zwijgen toe doen. Net zoals de politieke dieren in Den Haag. En niet te vergeten de Schiphol-commissarissen en het establishment binnen ondernemend (hoezo ondernemend?) Nederland. Informeel geven velen steeds openlijker aan liever vandaag dan morgen van de manipulerende Gerlach af te willen. Maar naar buiten toe wordt de schijn keurig opgehouden. Tot en met de afscheidsreceptie. En tot en met de even onvermijdelijke als onterechte toekenning van een koninklijke onderscheiding. Daarna volgt een zucht van verlichting en komt er misschien eindelijk ruimte voor visie.
