Emiraten gebruiken de luchtvaart als startbaan om de crisis te ontstijgen

Het artikel “Dubai weer in full swing na stevige crisis” in De Volkskrant van 2 november 2013 geeft niet alleen een interessant beeld van de sterke economische groei in de Verenigde Arabische Emiraten. Het is vooral ook een monument voor de onschatbare gemiste kansen in Nederland door een gebrek aan visie en te weinig oog voor het potentieel van Schiphol als economische motor. In passagiersaantallen is Schiphol inmiddels overtuigend ingehaald door Dubai, “Begin jaren zestig … niet meer dan een ravitailleringspost voor vliegtuigen die op weg van Europa naar het Verre Oosten extra kerosine wilden inslaan.” Maar veel belangrijker: in Dubai en Abu Dhabi vormt de luchtvaart “het fundament waarop de nieuwe economie wordt gebouwd.” Schiphol daarentegen heeft Nederland niet veel meer te bieden dan drijfzand: een eigengereide monopolist die structureel verzuimt de economie aan te jagen.

Nog maar een paar jaar geleden stond Dubai aan de rand van de financiële afgrond. De sporen van die crisis lijken nu al uitgewist, schrijft Sander Heijne in het 2 pagina’s grote Volkskrant-artikel. “Honderd kilometer verderop, in Abu Dhabi, is de bedrijvigheid zo mogelijk nog groter. (…) De beurzen van Dubai en Abu Dhabi staan in de top-10 van best presterende handelsvloeren wereldwijd. De economie van de Emiraten groeide in 2012 met 4,4 procent, minister van Economie Sultan AI Mansoori verwacht dat dit getal dit jaar zal worden overtroffen.”

En dan laat Heijne zien waar het succes van de Emiraten op gebaseerd is: ”Luchtvaart vormt het fundament waarop de nieuwe economie wordt gebouwd. Negen op de tien inwoners van de Emiraten is buitenlands. Van bouwvakkers en kamermeisjes tot kantoorklerken, ondernemers en zelfs captains of industry. Zonder het buitenlandse leger van arbeidskrachten gaat er geen schop de grond in. (…) Vliegvelden zijn de luchtpijp waar de Emiraten door ademen.”

Roepende in de woestijn
Het doet sterk denken aan het pleidooi dat Chipshol-grondlegger Jan Poot (89) al 25 jaar houdt in Nederland: ”We moeten het hebben van buitenlandse multinationals die zich in de Schipholregio willen vestigen. Daarvoor is niet alleen een compacte luchthaven met hoogfrequente verbindingen naar de belangrijkste mondiale groeipolen nodig, maar moet ook het gebied rondom de luchthaven groen en aantrekkelijk worden ingericht, zowel woon- als werkgebieden.” Ironisch genoeg is Poot hier een roepende in de woestijn, terwijl in de woestijn van Dubai en Abu Dhabi het bewijs van zijn gelijk zich ontvouwt.

Ali Zaigham van Dubai Airports zegt in De Volkskrant: ”Voor ons is luchtvaart geen sector waar we rechtstreeks geld aan willen verdienen als land.” Een paar kilometer verderop bouwt het emiraat een nieuwe, veel grotere luchthaven met vijf naast elkaar gelegen startbanen. Het nieuwe vliegveld moet ruimte gaan bieden aan 120 miljoen passagiers per jaar. In Abu Dhabi wordt in 2015 ook een nieuw vliegveld geopend, dat ruimte biedt aan nog eens 20 miljoen passagiers. Duizelingwekkende cijfers voor een land dat nog geen miljoen staatsburgers telt, oordeelt Heijne in zijn artikel. De verklaring is onder meer gelegen in de kracht van Dubai als overstapvliegveld. De ‘hub’-functie die Poot al in de jaren ’80 noemde als dé manier om Schiphol luchthaven nr. 1 van Europa te laten worden. En zie ook de keuze voor het banenstelsel: 5 naast elkaar gelegen, dus parallelle startbanen (in plaats van de elkaar in alle windrichtingen kruisende, tangentiële banen van Schiphol). Precies het systeem waarvan Poot steeds heeft bepleit dat het de capaciteit van Schiphol kan helpen vergroten en tegelijkertijd de overlast verminderen. De luchthaven van Atlanta is daarmee nr. 1 van de wereld geworden.

Sprekende cijfers
De Volkskrant voorziet het stuk van sprekende cijfers: ”Vooralsnog pakt de keuze om zwaar op luchtvaart in te zetten goed uit voor Dubai. Zelfs tijdens de economische terugval van 2009 groeide de sector. Dubai Airport handelt momenteel 66 miljoen reizigers per jaar af, dat zijn er 15 miljoen meer dan Schiphol. Het Britse onderzoeksbureau Oxford Economics becijfert dat de luchtvaart in Dubai in 2020 44,5 miljard dollar zal bijdragen aan het nationaal product van het emiraat. Dit is eenderde van de totale economie van het emiraat.” Dát is de kracht van een economische motor. In Nederland is Schiphol niets anders dan een ruimtevretende barrière die het overige economische potentieel in de regio frustreert en tegenwerkt.

Op luchtvaart alleen bouw je geen land, ziet ook Heijne: ”Tegenwoordig bestaat bijna de helft van de reizigers die de Emiraten jaarlijks aandoen uit bestemmingsverkeer. AI die miljoenen bezoekers - en buitenlandse werknemers - komen natuurlijk alleen als het ook aangenaam is om in het land te verblijven.” Ook dát strookt met de plannen van Jan Poot voor een Airport City met niet alleen kantoren voor de bedrijven van de toekomst, maar ook hotels, congresfaciliteiten, een nationale shopping mall, een museum, universiteit en woningen. Een combinatie van werken en wonen. En niet te vergeten een aantrekkelijk alternatief voor de auto, het Taxi 2000 people mover systeem dat in Abu Dhabi al rijdt (Koningin Beatrix maakte er gebruik van) terwijl het in Nederland door Schiphol c.s. juist stelselmatig is tegengehouden.

“In Abu Dhabi opent in 2015 een hypermodern nieuw Louvre de deuren. Met de hulp van conservatoren van het wereldberoemde museum uit Parijs, bouwt het emiraat aan een kunstcollectie dat liefhebbers uit de hele wereld moet aantrekken. Dubai hoopt nog deze maand de organisatie van de Expo 2020 binnen te halen. Naast prestigeprojecten investeren de emiraten eveneens in installaties voor nucleaire en zonne-energie, congrescentra, nieuwe golfbanen, overslaghavens en iet-bedrijven.” De visie van Jan Poot rond een centrum voor internationale allure wordt inmiddels met vaardige hand gerealiseerd, maar niet in de drijfzandwoestijn van Nederland.

‹ Terug naar het overzicht